Αριθμοί

Ειδικεύτηκε στα μαθηματικά. Το 1994 τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομίας- για τα μεγαλοφυή θεωρήματα που απέδειξε στη Θεωρία παιγνίων. Βυθίστηκε για ένα τέταρτο του αιώνα στη μελέτη της σχιζοφρένειας, από την οποία έπασχε και ο γιος του. Απαθανατίστηκε από τον Ράσελ Κρόου στον Υπέροχο Ανθρωπο. Και τώρα προσπαθεί να εξηγήσει την κρίση.

Κάθε πρωί, ακόμη και τώρα που έχει φτάσει 81 ετών, ο John Nash ακολουθεί μια ιεροτελεστία: αναζητεί στον υπολογιστή του τις τιμές των πρώτων υλών, διαβάζει τη New York Times και περιτρέχει το site του ΒΒC, που είναι το αγαπημένο του γιατί προσφέρει μια παγκόσμια, και όχι αμερικανική, εικόνα για τον κόσμο. Τον τελευταίο καιρό τρώει ακόμη περισσότερες ώρες στο Διαδίκτυο, προσπαθώντας να καταλάβει τα αίτια της οικονομικής κρίσης. Δεν του φτάνει η εξήγηση που έχει να κάνει με τα δάνεια υψηλού κινδύνου και την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων. Και ασφαλώς αρνείται να επιρρίψει την ευθύνη σ΄ αυτό που αγαπά περισσότερο, τα μαθηματικά. «Δεν οδήγησαν τον κόσμο στο χείλος του γκρεμού οι μαθηματικοί που δημιουργούν όλο και πιο σύνθετα μοντέλα για να χρησιμοποιηθούν ως οικονομικά εργαλεία», λέει σε συνέντευξή του στη Ρεπούμπλικα. «Η ευθύνη ανήκει σ΄ αυτούς που τα χρησιμοποίησαν με τρόπο παράλογο και άπληστο. Και τώρα έχουμε εισέλθει σε έναν φαύλο κύκλο όπου κάθε πράγμα παρασέρνει τα υπόλοιπα».

Ο Nash συμφωνεί με το πακέτο στήριξης της οικονομίας που ανακοίνωσε ο Ομπάμα, καθώς στηρίζεται σε δύο ορθά από θεωρητική άποψη στοιχεία: τα επιδόματα ανεργίας και τα δημόσια έργα. Δεν μπορεί να αποκλείσει μάλιστα ότι στην επιδείνωση της κρίσης συμβάλλουν και κάποιοι πλούσιοι και ισχυροί της παγκόσμιας οικονομίας που δεν είναι ικανοποιημένοι με την εκλογή του Ομπάμα και την πολιτική που ακολουθεί. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί παρά να βρεθεί μια καινούργια ισορροπία, που θα βρίσκεται όμως μοιραία σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που έχουμε συνηθίσει. Πρόκειται ουσιαστικά για την άλλη όψη της Θεωρίας των Παιγνίων: εκεί, ο Αμερικανός μαθηματικός είχε ξεκινήσει από την υπόθεση ότι όλοι οι παίκτες μπορούν να κερδίσουν, ενώ εδώ διαπιστώνει ότι όλοι μπορούν θαυμάσια να χάσουν. Όπως λέει ένα παλιό αγγλικό ρητό, φυσά ένας παράξενος άνεμος, που δεν κουβαλά μαζί του τίποτα καλό. «Σώζοντας τον κόσμο με τους αριθμούς»: αυτός είναι ο φιλόδοξος τίτλος της διάλεξης που θα δώσει την ερχόμενη εβδομάδα ο Νας στο Φεστιβάλ Μαθηματικών της Ρώμης – που διοργανώνεται κάθε χρόνο από τον Ιταλό μαθηματικό Piergiorgio Odifreddi. Όταν είσαι βυθισμένος στα μαθηματικά- τονίζει - βλέπεις τον κόσμο μ΄ άλλο μάτι. Ίδια βλέπεις τη Γη άμα την παρατηρείς από το Διάστημα κι από το παράθυρο; Ίσως έτσι να εξηγείται η επιστροφή των μαθηματικών στο προσκήνιο.

Τα μαθηματικά είναι το κλειδί. Το είχε εκφράσει με σαφήνεια ο Γαλιλαίος:
«Φιλοσοφία είναι γραμμένη σ’αυτό το σπουδαίο βιβλίο που είναι διαρκώς ανοιχτό μπροστά στα μάτια μας (εννοώ το σύμπαν ) , αλλά δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε εάν δεν μάθουμε πρώτα να κατανοούμε τη γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο και να αναγνωρίζουμε τους χαρακτήρες της. Είναι γραμμένο στη μαθηματική γλώσσα και οι χαρακτήρες της είναι τρίγωνα ,κύκλοι και άλλα γεωμετρικά σχήματα.Χωρίς αυτά τα μέσα , είναι ανθρωπίνως αδύνατο να κατανοήσουμε έστω και μια λέξη του.Χωρίς αυτά δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο μια μάταιη περιπλάνηση σε έναν σκοτεινό λαβύρινθο.»

Πόσο κοντά είμαστε σε μια τέτοια διαπίστωση; Πόσο κοντά είναι η διαπίστωση αυτή με τη σχιζοφρένεια; Αν ,πράγματι , τα μαθηματικά είναι το κλειδί, γιατί πρέπει να βγείς από το «σώμα» σου, να «αρνηθείς» το προφανές , τον κόσμο μέσα στον οποίο κινείσαι , για να βιώσεις μια τέτοια φανταστική πραγματικότητα; Το κλειδί είναι καλά κρυμμένο ,πίσω από σύμβολα και κωδικοποιημένες πληροφορίες και για κάποιους από μας , δεν θα υπάρξει ποτέ τάξη, παρά μόνο χάος...ή τρέλα....



9 σχόλια

Make A Comment

top